Có thể từ chối công chứng hợp đồng vay tiền? – Những trường hợp luật cho phép
Nhiều người cho rằng chỉ cần đủ giấy tờ là công chứng viên phải thực hiện công chứng hợp đồng vay tiền theo yêu cầu. Tuy nhiên, công chứng không phải là một thủ tục máy móc. Theo quy định của pháp luật, công chứng viên hoàn toàn có quyền từ chối công chứng trong một số trường hợp cụ thể, đặc biệt nếu phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật, giả mạo hoặc không đảm bảo điều kiện công chứng.
Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ khi nào có thể bị từ chối công chứng hợp đồng vay tiền, căn cứ pháp luật điều chỉnh và cách xử lý phù hợp để tránh bị gián đoạn giao dịch.
>>> Xem thêm: Bạn đã thực sự hiểu tầm quan trọng của công chứng vay tiền chưa?
Căn cứ pháp lý hiện hành
“Điều 7, Điều 43 và Điều 44 Luật Công chứng 2024” – Quy định về quyền và nghĩa vụ của công chứng viên
“Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015” – Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự
“Điều 122 Bộ luật Dân sự 2015” – Giao dịch dân sự vô hiệu
“Điều 9 Nghị định 29/2015/NĐ-CP” (vẫn còn hiệu lực về chi tiết thủ tục)
Công chứng viên có quyền từ chối công chứng không?
Câu trả lời là CÓ. Theo “khoản 4 Điều 7 Luật Công chứng 2024”:
“Công chứng viên có quyền từ chối công chứng nếu nhận thấy nội dung hợp đồng, giao dịch có dấu hiệu vi phạm pháp luật, trái đạo đức xã hội hoặc không đủ điều kiện công chứng theo quy định pháp luật.”
🔍 Như vậy, công chứng viên không chỉ là người chứng thực hình thức mà còn có trách nhiệm kiểm tra nội dung và điều kiện hợp lệ của giao dịch.
Những trường hợp cụ thể được phép từ chối công chứng
1. Giao dịch có dấu hiệu vi phạm pháp luật hoặc giả tạo
– Hợp đồng vay tiền lập ra để che giấu giao dịch khác (như chuyển nhượng tài sản) – Hợp đồng có dấu hiệu rửa tiền, lừa đảo hoặc không có thật về mặt ý chí
📌 Ví dụ thực tế:
Anh A đưa ra hợp đồng vay 2 tỷ đồng, bên vay là người cao tuổi, không nhận thức rõ hành vi của mình, chữ ký không đồng nhất với giấy tờ tùy thân. 👉 Công chứng viên từ chối công chứng do nghi ngờ việc lập hợp đồng không tự nguyện, tránh rủi ro pháp lý.
– Người vay là người bị hạn chế, mất năng lực hành vi dân sự nhưng không có người đại diện hợp pháp đi kèm – Không cung cấp được giấy tờ chứng minh năng lực hành vi đầy đủ
“Chủ thể tham gia giao dịch dân sự phải có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch được xác lập.”
3. Hồ sơ không đầy đủ, giấy tờ giả, không hợp lệ
– CMND/CCCD hết hạn, giấy tờ photo không chứng thực – Giấy tờ tài sản đem bảo đảm (như sổ đỏ, ô tô…) chưa rõ nguồn gốc hoặc đang bị tranh chấp
4. Không có sự tự nguyện, đồng thuận giữa các bên
– Một trong hai bên có biểu hiện ép buộc, lừa dối, không hiểu rõ nội dung hợp đồng – Không xác định được người lập giao dịch có hiểu và tự nguyện cam kết hay không
👉 Trong trường hợp này, công chứng viên có quyền yêu cầu xác minh lại hoặc từ chối công chứng nếu thấy rủi ro.
Xử lý thế nào khi bị từ chối công chứng?
✅ Kiểm tra lại toàn bộ hồ sơ, giấy tờ
– Đảm bảo tên, số CMND/CCCD, địa chỉ, thông tin trong hợp đồng khớp với giấy tờ gốc – Nếu dùng giấy ủy quyền, phải có công chứng hoặc chứng thực hợp lệ
✅ Làm rõ nghi vấn của công chứng viên
– Nếu bị nghi ngờ ép buộc hay giả tạo: cần giải thích rõ, có người làm chứng, xác nhận hành vi tự nguyện – Có thể yêu cầu ghi biên bản làm việc và đề xuất gửi lại hồ sơ sau khi bổ sung
Nên làm gì để tránh bị từ chối công chứng?
Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ gốc, không dùng bản sao mờ, thiếu dấu xác nhận
Luôn giải thích rõ ràng nội dung hợp đồng, đảm bảo người tham gia hiểu rõ
Không ký hộ, không giả mạo chữ ký hoặc đưa người khác ký thay nếu không có uỷ quyền
Làm việc tại văn phòng công chứng uy tín, chuyên nghiệp để được hướng dẫn chính xác
>>> Xem thêm: Phí công chứngvà các lưu ý cần biết khi ký hợp đồng thừa kế đất đai
Kết luận
Việc từ chối công chứng là quyền và cũng là trách nhiệm của công chứng viên nhằm đảm bảo giao dịch không vi phạm pháp luật và quyền lợi các bên được bảo vệ đúng pháp lý. Để tránh gặp phải tình huống này, bạn cần:
Hiểu rõ điều kiện pháp luật về hợp đồng vay
Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, minh bạch
Lựa chọn đơn vị công chứng có kinh nghiệm, uy tín
Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc công chứng hợp đồng vay hoặc bị từ chối mà chưa rõ nguyên nhân – đừng ngần ngại tìm đến sự hỗ trợ từ chuyên gia pháp lý hoặc liên hệ để được tư vấn cụ thể.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
