Trong thực tế, nhiều người cho bạn bè, họ hàng ở nhờ đất, nhà mà không lường trước rủi ro pháp lý. Khi tranh chấp phát sinh, một số hợp đồng có thể bị tuyên vô hiệu. Vậy khi nào hợp đồng ở nhờ vô hiệu? Bài viết này sẽ phân tích căn cứ pháp luật, các trường hợp thường gặp và ví dụ thực tế.
>>> Xem thêm: Các loại phí cần biết khi làm thủ tục tại văn phòng công chứng năm 2025
📚 Căn cứ pháp lý về hợp đồng ở nhờ bị vô hiệu
Theo Bộ luật Dân sự 2015:
-
Điều 117: Giao dịch dân sự vô hiệu khi không đáp ứng đủ điều kiện về:
-
Năng lực hành vi dân sự của chủ thể.
-
Ý chí tự nguyện của các bên.
-
Mục đích và nội dung hợp pháp.
-
Hình thức bắt buộc (nếu pháp luật yêu cầu).
-
-
Điều 123: Giao dịch dân sự vô hiệu do vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội.
-
Điều 124: Giao dịch dân sự giả tạo.
👉 Như vậy, hợp đồng ở nhờ vô hiệu khi vi phạm các điều kiện trên.
>>> Xem thêm: Thủ tục bắt buộc khi sử dụng dịch vụ cấp sổ đỏ lần đầu theo luật đất đai 2025
📌 Các trường hợp hợp đồng ở nhờ bị vô hiệu
🔹 1. Hợp đồng ở nhờ vô hiệu do chủ thể không hợp pháp
Ví dụ: Người cho ở nhờ không phải là chủ sở hữu nhà đất hoặc không được ủy quyền hợp pháp.
🔹 2. Hợp đồng ở nhờ vô hiệu do giả tạo
Hợp đồng ở nhờ được lập nhưng thực chất là hợp đồng cho thuê/cho mượn có thu tiền nhằm né tránh thuế.
🔹 3. Hợp đồng ở nhờ vô hiệu do ép buộc, giả mạo chữ ký
Một bên bị đe dọa, ép ký hoặc chữ ký trong hợp đồng không phải do bên tham gia lập.
🔹 4. Hợp đồng ở nhờ vô hiệu do nội dung vi phạm pháp luật
Ví dụ: Thỏa thuận cho ở nhờ đất thuộc diện tranh chấp, đất công, đất chưa đủ điều kiện pháp lý.
🔹 5. Hợp đồng ở nhờ vô hiệu do không đúng hình thức
Theo Luật Công chứng 2014, một số trường hợp hợp đồng ở nhờ cần công chứng, chứng thực. Nếu không thực hiện, hợp đồng có thể bị tuyên vô hiệu.
>>> Xem thêm: Người dân cần lưu ý gì trong quá trình làm thủ tục công chứng hợp đồng vay mượn tài sản?
🏛️ Hậu quả pháp lý khi hợp đồng ở nhờ bị vô hiệu
Theo Điều 131 Bộ luật Dân sự 2015:
-
Hợp đồng vô hiệu không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ của các bên.
-
Các bên hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.
-
Nếu gây thiệt hại, bên có lỗi phải bồi thường.
👉 Như vậy, nếu hợp đồng ở nhờ vô hiệu, bên cho ở nhờ có quyền đòi lại nhà đất, bên ở nhờ phải trả lại, không được chiếm dụng.
📖 Ví dụ minh họa thực tế
Anh Nguyễn Văn A (chủ sở hữu nhà) ký hợp đồng ở nhờ với bạn là Trần Văn B. Tuy nhiên, thực tế hai bên thỏa thuận B phải trả tiền hàng tháng. Khi xảy ra tranh chấp, Tòa án xác định đây là hợp đồng thuê nhà trá hình, không đăng ký và không kê khai thuế, nên tuyên hợp đồng ở nhờ vô hiệu.
👉 Bài học: Nếu thỏa thuận có yếu tố tài chính, cần lập hợp đồng thuê nhà thay vì hợp đồng ở nhờ, và nên công chứng để đảm bảo pháp lý.
>>> Xem thêm: Thuế chuyển nhượng bất động sản và lệ phí trước bạ khác nhau thế nào?
>>> Xem thêm: Hợp đồng đặt cọc mua bán nhà đất: Quyền và nghĩa vụ các bên
✅ Kết luận
-
Hợp đồng ở nhờ vô hiệu khi không đáp ứng điều kiện về chủ thể, nội dung, hình thức hoặc mang tính giả tạo.
-
Khi vô hiệu, hợp đồng không phát sinh hiệu lực, các bên phải hoàn trả lại hiện trạng ban đầu.
-
Để tránh rủi ro, nên công chứng hợp đồng ở nhờ và thể hiện rõ nội dung, tránh lập giả tạo.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com