Trong thực tế, việc ở nhờ đất của người thân, bạn bè hoặc hàng xóm rất phổ biến. Tuy nhiên, khi xảy ra tình huống chủ đất muốn đòi lại, nhiều người thắc mắc: “Người ở nhờ có quyền gì? Có thể từ chối hay yêu cầu bồi thường không?”. Bài viết dưới đây sẽ phân tích cụ thể theo pháp luật hiện hành.

>>> Xem thêm: Quy định pháp luật về công chứng hợp đồng tặng cho tại văn phòng công chứng

⚖️ Căn cứ pháp lý liên quan đến quyền của người ở nhờ

quyền

Theo Bộ luật Dân sự 2015:

  • Điều 494: Hợp đồng mượn tài sản là sự thỏa thuận, theo đó bên cho mượn giao tài sản cho bên mượn để sử dụng không phải trả tiền.

  • Điều 498: Bên cho mượn có quyền đòi lại tài sản khi cần thiết nếu không thỏa thuận thời hạn.

  • Điều 499: Bên mượn (người ở nhờ) có nghĩa vụ trả lại tài sản (đất, nhà) khi hết hạn hoặc khi bên cho mượn có nhu cầu chính đáng.

👉 Như vậy, người ở nhờ không có quyền sở hữu đất, nhưng vẫn có một số quyền hợp pháp được bảo vệ.

>>> Xem thêm: Khi nào cần tìm đến dịch vụ làm sổ đỏ thay vì tự thực hiện thủ tục?

🔍 Quyền của người ở nhờ đất theo quy định pháp luật

✅ 1. Quyền được sử dụng đất của người ở nhờ trong thời hạn thỏa thuận

Nếu hợp đồng (bằng văn bản hoặc miệng) có ghi rõ thời hạn, người cho ở nhờ không được đơn phương đòi lại trước hạn, trừ trường hợp cấp bách (Điều 498 BLDS).

✅ 2. Quyền yêu cầu bồi thường chi phí hợp lý của người ở nhờ

Nếu người ở nhờ đã đầu tư, sửa chữa, cải tạo đất hoặc nhà trên đất (theo thỏa thuận hoặc được bên cho mượn đồng ý), khi bị đòi lại đất có thể yêu cầu bồi thường chi phí hợp lý (Điều 585 BLDS về nguyên tắc bồi thường thiệt hại).

✅ 3. Quyền được thông báo trước của người ở nhờ khi thu hồi đất ở nhờ

Theo tập quán và nguyên tắc giao kết hợp đồng, bên cho mượn phải báo trước một thời gian hợp lý để bên ở nhờ thu xếp (Điều 6 BLDS về thiện chí, trung thực).

✅ 4. Quyền khởi kiện của người ở nhờ khi bị đòi đất trái pháp luật

Nếu chủ đất ép buộc, cưỡng chế, tự ý tháo dỡ công trình mà không có thỏa thuận → người ở nhờ có thể khởi kiện ra Tòa án để bảo vệ quyền lợi.

Xem thêm:  Đặt tên con có yếu tố nước ngoài như thế nào cho đúng luật?

⚠️ Trường hợp người ở nhờ không có quyền giữ đất

  • Không được chuyển nhượng, cho thuê, thế chấp đất ở nhờ.

  • Không được chống đối hoặc chiếm giữ đất trái pháp luật khi chủ đất đòi lại hợp pháp.

  • Không được tự ý xây nhà, công trình kiên cố nếu không có sự đồng ý bằng văn bản của chủ đất.

>>> Xem thêm: Thời gian và chi phí khi thực hiện thủ tục công chứng di chúc có phức tạp không?

📌 Ví dụ minh họa thực tế về quyền của người ở nhờ

đòi lại đất

Anh T ở Hà Nội cho bạn là anh K ở nhờ 200m² đất trồng cây trong 3 năm. Anh K xây nhà tạm bằng tôn để ở.

  • Sau 1 năm, anh T muốn lấy lại đất để bán, yêu cầu anh K dỡ nhà đi ngay.

  • Anh K phản đối vì còn thời hạn hợp đồng, đồng thời yêu cầu bồi thường 50 triệu chi phí xây dựng nhà tạm.

👉 Tòa án xác định:

  • Anh K có quyền ở nhờ cho đủ thời hạn 3 năm theo hợp đồng.

  • Khi hết hạn, anh T được lấy lại đất nhưng phải thanh toán chi phí hợp lý cho anh K (khoảng 30 triệu đồng).

📜 Thủ tục giải quyết tranh chấp khi bị đòi lại đất ở nhờ

1. Thương lượng, hòa giải 🤝

  • Hai bên tự thỏa thuận thời gian trả đất, chi phí bồi thường (nếu có).

2. Nhờ UBND xã/phường hòa giải 🏢

  • UBND xác minh thỏa thuận và đưa ra hướng giải quyết.

3. Khởi kiện ra Tòa án ⚖️

  • Nếu không hòa giải được, người ở nhờ có thể khởi kiện dân sự yêu cầu công nhận quyền sử dụng trong thời hạn hợp đồng, hoặc yêu cầu bồi thường chi phí.

>>> Xem thêm: Thuế chuyển nhượng bất động sản và lệ phí trước bạ khác nhau thế nào?

>>> Xem thêm: Hợp đồng đặt cọc mua bán nhà đất: Quyền và nghĩa vụ các bên

💡 Lời khuyên để tránh rủi ro pháp lý

  • 🖊️ Luôn lập hợp đồng bằng văn bản khi ở nhờ đất, tránh tranh chấp sau này.

  • 📑 Ghi rõ: thời hạn, phạm vi sử dụng, quyền xây dựng hoặc cải tạo.

  • ⚖️ Nếu là người cho ở nhờ, cần nêu rõ trách nhiệm trả lại đất sau thời gian quy định.

  • 🛡️ Nếu là người ở nhờ, nên yêu cầu công chứng hợp đồng để tăng giá trị pháp lý.

Xem thêm:  Top 3 văn phòng công chứng quận Thanh Xuân

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

  1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
  2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

  • Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
  • Hotline: 0966.22.7979
  • Email: ccnguyenhue165@gmail.com
Đánh giá