Có thể hủy bỏ hợp đồng ở nhờ không? Thủ tục và điều kiện

Trong thực tế, nhiều trường hợp chủ nhà hoặc người được ở nhờ muốn chấm dứt quan hệ pháp lý đã ký kết trước đó. Vấn đề đặt ra là: có thể hủy hợp đồng ở nhờ hay không, nếu có thì thủ tục và điều kiện như thế nào? Bài viết này sẽ phân tích căn cứ pháp lý mới nhất, hướng dẫn thủ tục thực hiện và minh họa qua ví dụ thực tế để người đọc dễ hình dung.

>>> Xem thêm: Đặt lịch hẹn online với văn phòng công chứng chỉ trong 1 phút.

1. Căn cứ pháp lý về việc hủy bỏ hợp đồng ở nhờ

Một số quy định liên quan đến hủy hợp đồng ở nhờ được dẫn chiếu từ các văn bản pháp luật:

Bộ luật Dân sự 2015:
- Điều 117: Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự.
- Điều 420: Thay đổi hoàn cảnh cơ bản, các bên có quyền yêu cầu sửa đổi hoặc chấm dứt hợp đồng.
- Điều 423: Quyền hủy bỏ hợp đồng khi một bên vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ.
- Điều 494 – 499: Quy định về hợp đồng mượn tài sản (cơ sở cho hợp đồng ở nhờ).
Luật Nhà ở 2023 (có hiệu lực từ 01/01/2025):
- Điều 121: Hợp đồng về nhà ở phải lập thành văn bản.
- Điều 122: Một số loại hợp đồng nhà ở phải công chứng, chứng thực để có hiệu lực.
Luật Đất đai 2024 (có hiệu lực từ 01/01/2025):
- Điều 188: Điều kiện thực hiện quyền của người sử dụng đất.
- Điều 210: Quyền đối với tài sản gắn liền với đất.

Như vậy, việc hủy hợp đồng ở nhờ hoàn toàn có thể thực hiện, nhưng phải tuân thủ điều kiện và thủ tục pháp luật quy định.

2. Các trường hợp được hủy bỏ hợp đồng ở nhờ

2.1. Hủy hợp đồng ở nhờ theo thỏa thuận

Nếu cả hai bên đồng ý, hợp đồng có thể được hủy bỏ bất cứ lúc nào. Đây là cách đơn giản và ít rủi ro nhất.

2.2. Hủy hợp đồng ở nhờ khi có vi phạm nghĩa vụ

Theo Điều 423 Bộ luật Dân sự 2015, một bên có quyền hủy bỏ hợp đồng ở nhờ nếu bên kia vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ, ví dụ:

Bên ở nhờ tự ý cho thuê lại nhà/đất.
Bên ở nhờ sử dụng sai mục đích (kinh doanh, xây dựng trái phép…).
Bên cho ở nhờ không bàn giao tài sản đúng thỏa thuận.

2.3. Hủy bỏ hợp đồng ở nhờ do nhu cầu cấp bách của bên cho ở nhờ

Điều 499 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: Bên cho mượn (tương tự bên cho ở nhờ) có quyền đòi lại tài sản bất cứ lúc nào khi có nhu cầu cấp bách, ngay cả khi hợp đồng chưa hết hạn.

Xem thêm: Cây đổ làm chết người ai phải bồi thường?

2.4. Hủy hợp đồng ở nhờ khi hợp đồng vô hiệu

Nếu hợp đồng ở nhờ vi phạm điều kiện về chủ thể, hình thức, nội dung (theo Điều 117 và 123 Bộ luật Dân sự 2015), hợp đồng có thể bị tuyên vô hiệu và chấm dứt hiệu lực.

>>> Xem thêm: Sang tên đất, nhà nhanh chóng qua Dịch vụ sang tên sổ đỏ.

3. Thủ tục hủy bỏ hợp đồng ở nhờ

3.1. Trường hợp hủy theo thỏa thuận

Hai bên lập văn bản hủy bỏ hợp đồng ở nhờ.
Văn bản nên được công chứng, chứng thực (nếu hợp đồng ban đầu có công chứng).
Bên ở nhờ trả lại nhà/đất cho bên cho ở nhờ.

3.2. Trường hợp hủy do vi phạm nghĩa vụ

Bên bị vi phạm gửi thông báo bằng văn bản cho bên còn lại về việc hủy bỏ hợp đồng.
Thu thập chứng cứ vi phạm (hình ảnh, video, nhân chứng…).
Nếu bên kia không đồng ý, có thể khởi kiện ra Tòa án yêu cầu tuyên bố hủy hợp đồng.

3.3. Trường hợp hủy hợp đồng qua Tòa án

Nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có bất động sản.
Tòa án xem xét căn cứ pháp luật, chứng cứ để tuyên hợp đồng bị hủy.
Sau khi có bản án, hợp đồng mất hiệu lực và các bên phải hoàn trả hiện trạng.

4. Hậu quả pháp lý khi hủy bỏ hợp đồng ở nhờ

Theo Điều 427 Bộ luật Dân sự 2015:

Hợp đồng bị hủy bỏ thì không có hiệu lực từ thời điểm giao kết.
Các bên phải hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.
Bên vi phạm nghĩa vụ phải bồi thường thiệt hại (nếu có).

Ví dụ: bên ở nhờ làm hỏng công trình, khi hợp đồng bị hủy, họ phải trả lại đất và bồi thường thiệt hại cho chủ sở hữu.

>>> Xem thêm: Tại sao cần phải tuân thủ đúng Thủ tục công chứng?

5. Ví dụ minh họa thực tế về hủy bỏ hợp đồng ở nhờ

Ông M cho anh N ở nhờ căn nhà tại Hà Nội trong 3 năm. Tuy nhiên, anh N tự ý cho người khác thuê lại để thu tiền. Phát hiện vi phạm, ông M gửi thông báo yêu cầu chấm dứt hợp đồng trước hạn.

Anh N không đồng ý, cho rằng hợp đồng vẫn còn hiệu lực. Ông M khởi kiện ra Tòa án. Kết quả: Tòa tuyên hủy hợp đồng ở nhờ, buộc anh N trả lại nhà và bồi thường thiệt hại do sử dụng sai mục đích.

Kết luận

Việc hủy hợp đồng ở nhờ hoàn toàn có thể thực hiện trong nhiều trường hợp: theo thỏa thuận, khi có vi phạm nghĩa vụ, khi chủ sở hữu có nhu cầu cấp bách hoặc khi hợp đồng bị vô hiệu. Thủ tục hủy có thể đơn giản (nếu hai bên đồng thuận) hoặc phức tạp (nếu phải đưa ra Tòa án). Để tránh rủi ro, ngay từ đầu các bên nên lập hợp đồng rõ ràng, công chứng và quy định cụ thể về điều kiện hủy bỏ hợp đồng.

Xem thêm: Cấm sạc xe điện qua đêm tại chung cư mini ở thành phố Hà Nội có thật không?

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Thuế chuyển nhượng bất động sản và lệ phí trước bạ khác nhau thế nào?

>>> Công chứng hợp đồng cho thuê – Cho mượn bất động sản

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.