Tranh chấp đất liền kề: cần hòa giải tại xã trước khi kiện không?
Trong thực tế, tranh chấp đất liền kề hòa giải là bước đầu tiên thường được áp dụng khi phát sinh mâu thuẫn giữa các hộ gia đình về ranh giới đất, hàng rào, lối đi chung… Tuy nhiên, không ít người dân thắc mắc: có bắt buộc hòa giải tại UBND xã trước khi khởi kiện ra tòa hay không? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết dưới góc độ pháp lý.
>>> Xem thêm: Lý do nên chọnvăn phòng công chứng khi thực hiện hợp đồng mua bán nhà đất
⚖️ Căn cứ pháp lý về hòa giải tranh chấp đất liền kề
Luật Đất đai 2013, Điều 202: “Tranh chấp đất đai mà các bên không tự hòa giải được thì gửi đơn đến UBND cấp xã để hòa giải.”
Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, Điều 192: Tòa án chỉ thụ lý vụ án khi có biên bản hòa giải không thành tại UBND xã, phường, thị trấn (đối với tranh chấp về quyền sử dụng đất chưa có giấy chứng nhận).
Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao: quy định chi tiết về điều kiện thụ lý vụ án đất đai.
👉 Như vậy, trong nhiều trường hợp, hòa giải tại UBND xã là điều kiện bắt buộc trước khi kiện ra Tòa.
📌 Khi nào tranh chấp đất liền kề phải hòa giải tại xã trước?
Trường hợp bắt buộc hòa giải tại UBND xã
Theo Điều 202 Luật Đất đai 2013:
Tranh chấp về quyền sử dụng đất (ai là người có quyền sử dụng hợp pháp) thì phải qua hòa giải tại UBND xã.
Nếu không có biên bản hòa giải không thành, Tòa án sẽ từ chối thụ lý.
Trường hợp không bắt buộc hòa giải tại UBND xã
Tranh chấp về tài sản gắn liền với đất (ví dụ: nhà ở, công trình trên đất).
Tranh chấp về hợp đồng chuyển nhượng, mua bán đất đã có sổ đỏ.
👉 Với các tranh chấp này, người dân có thể khởi kiện trực tiếp tại Tòa án, không cần hòa giải ở xã.
>>> Xem thêm: Cách tính phí công chứng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất chính xác
🏡 Ví dụ minh họa thực tế
📍 Trường hợp 1: Ông A và ông B có hai thửa đất liền kề. Ông B xây tường lấn sang 0,5m đất của ông A. Vì tranh chấp liên quan đến ranh giới quyền sử dụng đất, ông A buộc phải gửi đơn hòa giải đến UBND xã. Sau khi hòa giải không thành, ông A mới được quyền khởi kiện ra Tòa.
📍 Trường hợp 2: Bà C và bà D tranh chấp vì bà D xây ban công nhà lấn sang phần không gian trên đất đã có sổ đỏ của bà C. Đây là tranh chấp về tài sản gắn liền với đất, nên bà C có thể khởi kiện trực tiếp tại Tòa án mà không cần hòa giải tại UBND xã.
🏛️ Quy trình hòa giải tranh chấp đất liền kề tại UBND xã
Bước 1 – Nộp đơn yêu cầu hòa giải
Người dân gửi đơn kèm giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất (sổ đỏ, trích lục bản đồ địa chính…) đến UBND xã.
Bước 2 – Xác minh, đo đạc thực tế
Cán bộ địa chính phối hợp cùng các bên tiến hành đo đạc, xác minh ranh giới, lập hồ sơ hiện trạng.
Bước 3 – Tổ chức hòa giải
UBND xã mời các bên đến họp hòa giải, có sự tham gia của cán bộ địa chính, trưởng thôn/tổ dân phố.
Bước 4 – Lập biên bản hòa giải
Nếu thành: lập biên bản và tiến hành thủ tục công nhận ranh giới, quyền sử dụng đất.
Nếu không thành: lập biên bản hòa giải không thành – đây là căn cứ để khởi kiện ra Tòa.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn viết đơn tố cáo hành vi lấn chiếm đất đaiđúng pháp luật
✅ Lời khuyên khi xử lý tranh chấp đất liền kề hòa giải
Chuẩn bị giấy tờ pháp lý đầy đủ: sổ đỏ, trích lục bản đồ địa chính, biên bản cắm mốc.
Giữ thái độ ôn hòa, hợp tác trong quá trình hòa giải.
Nếu cần, nhờ luật sư đất đai tư vấn để bảo vệ quyền lợi.
Chỉ khởi kiện ra Tòa khi đã có biên bản hòa giải không thành (trường hợp bắt buộc).
Trong nhiều trường hợp, tranh chấp đất liền kề hòa giải tại UBND xã là thủ tục bắt buộc trước khi khởi kiện ra Tòa. Tuy nhiên, với các tranh chấp về tài sản gắn liền với đất hoặc hợp đồng chuyển nhượng, người dân có thể bỏ qua bước này và khởi kiện trực tiếp.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
