Tranh chấp đất ở đô thị: giải quyết thế nào để tránh kéo dài?

Tại các thành phố lớn, nhu cầu sử dụng đất ngày càng tăng, kéo theo nhiều tranh chấp đất ở đô thị phức tạp. Nếu không được giải quyết đúng cách, tranh chấp có thể kéo dài nhiều năm, ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của người dân và trật tự xã hội. Vậy pháp luật quy định như thế nào và đâu là phương án xử lý hiệu quả?

>>> Xem thêm: Giải pháp xử lý hợp đồng vay mượn tài sản an toàn tại văn phòng công chứng

⚖️ Căn cứ pháp lý điều chỉnh tranh chấp đất ở đô thị

Một số văn bản pháp luật liên quan trực tiếp đến việc giải quyết tranh chấp đất ở đô thị gồm:

Luật Đất đai 2013 – Điều 203 về thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai.
Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 – quy định trình tự, thủ tục khởi kiện tranh chấp đất đai.
Nghị định 43/2014/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 01/2017/NĐ-CP) – hướng dẫn thi hành Luật Đất đai.

📌 Điều 12 Luật Đất đai 2013 nêu rõ: hành vi lấn, chiếm, tranh chấp đất đai gây mất an ninh, trật tự là hành vi bị nghiêm cấm.

>>> Xem thêm: Dịch vụ làm sổ hồng nhanh, chính xác và đúng quy định pháp luật

🌆 Nguyên nhân phổ biến dẫn đến tranh chấp đất ở đô thị

Hầu hết tranh chấp đất ở đô thị phát sinh từ các nguyên nhân sau:

👉 Mua bán, chuyển nhượng đất không giấy tờ hoặc hợp đồng không công chứng.
👉 Xác định ranh giới, mốc giới không rõ ràng giữa các hộ liền kề.
👉 Đất thừa kế, tặng cho nhưng không đăng ký sang tên.
👉 Tự ý lấn chiếm vỉa hè, ngõ đi chung để mở rộng diện tích nhà ở.
👉 Sai sót trong quản lý hồ sơ đất đai của cơ quan nhà nước.

🚦 Cách phòng ngừa tranh chấp đất ở đô thị

Để hạn chế tối đa tranh chấp đất ở đô thị, người dân cần:

✅ Thực hiện công chứng, chứng thực đầy đủ khi mua bán, chuyển nhượng.
✅ Đo đạc, cắm mốc rõ ràng, có xác nhận của cơ quan địa chính.
✅ Đăng ký biến động đất đai ngay khi có thay đổi quyền sử dụng.
✅ Khi có tranh chấp, ưu tiên hòa giải để tránh kiện tụng kéo dài.

>>> Xem thêm: Thực hiện thủ tục công chứng thế nào để tiết kiệm thời gian và chi phí?

Xem thêm: Hợp đồng thuê nhà cần những điều khoản nào để bảo vệ người thuê?

🏠 Các bước giải quyết tranh chấp đất ở đô thị

Để tránh tình trạng tranh chấp kéo dài, pháp luật quy định rõ quy trình giải quyết tranh chấp đất ở đô thị như sau:

📌 Bước 1: Hòa giải tại cơ sở

Hai bên tranh chấp nên thương lượng trực tiếp.
Nếu không thành, gửi đơn đến UBND cấp xã/phường để tiến hành hòa giải theo Điều 202 Luật Đất đai 2013.

📌 Bước 2: Xử lý hành chính

Nếu đất chưa có sổ đỏ, thẩm quyền giải quyết thuộc UBND cấp huyện/tỉnh (Điều 203 Luật Đất đai 2013).
Nếu đất đã có sổ đỏ, đương sự có quyền khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.

📌 Bước 3: Khởi kiện ra Tòa án

Người dân nộp đơn khởi kiện tranh chấp đất ở đô thị kèm giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất.
Tòa án sẽ:
✅ Thu thập chứng cứ (hồ sơ địa chính, sổ đỏ, lời khai nhân chứng).
✅ Tiến hành đo đạc, định giá tài sản.
✅ Ra bản án buộc bên vi phạm chấm dứt hành vi lấn chiếm hoặc công nhận quyền sử dụng đất hợp pháp.

>>> Xem thêm: Mức bồi thường trong các vụ việc lấn chiếm đất đai theo Luật Đất đai 2024

📝 Ví dụ minh họa thực tế

Năm 2022 tại Hà Nội, ông B và ông C tranh chấp một lối đi chung rộng 1,5m do ông C tự ý xây tường ngăn, lấn thành đất riêng. Sau nhiều lần hòa giải không thành, UBND phường lập biên bản và vụ việc được đưa ra Tòa án. Kết quả: Tòa buộc ông C phải tháo dỡ công trình và trả lại lối đi chung cho cả hai hộ sử dụng.

👉 Trường hợp này cho thấy: Nếu không giải quyết sớm và đúng pháp luật, tranh chấp đất ở đô thị sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt và tình làng nghĩa xóm.

>>> Xem thêm: Hợp đồng mua bán nhà đất bằng tiếng Anh – Mẫu tham khảo

>>> Xem thêm: Lưu ý khi công chứng bản dịch giấy tờ nước ngoài

✅ Kết luận

Tranh chấp đất ở đô thị là vấn đề phức tạp, dễ kéo dài nếu không tuân thủ đúng quy trình pháp luật. Người dân nên:

Nắm rõ quy định trong Luật Đất đai 2013 và các văn bản liên quan.
Ưu tiên hòa giải tại cơ sở, chỉ khởi kiện ra Tòa khi cần thiết.
Chuẩn bị đầy đủ bằng chứng pháp lý để bảo vệ quyền lợi của mình.

Xem thêm: Ủy quyền vay vốn ngân hàng mua chung cư thế nào?

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.