Vai trò người giám hộ trong việc từ chối nhận di sản
Vai trò người giám hộ trong việc từ chối nhận di sản là một nội dung quan trọng trong pháp luật dân sự, đặc biệt khi người được giám hộ là người chưa thành niên, người mất năng lực hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự. Việc hiểu rõ quyền hạn, nghĩa vụ và phạm vi đại diện của người giám hộ giúp bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người được giám hộ, đồng thời tránh những tranh chấp phát sinh trong quá trình phân chia di sản thừa kế.
>>> Xem thêm: Sự khác biệt giữa công chứng bản dịch và chứng thực bản sao tại Văn phòng công chứng là gì?
I. Khái niệm về người giám hộ và việc từ chối nhận di sản 👨⚖️
Theo Điều 46 Bộ luật Dân sự 2015, người giám hộ là người được pháp luật hoặc cơ quan có thẩm quyền chỉ định để chăm sóc, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người được giám hộ.
Việc từ chối nhận di sản được quy định tại Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015, cho phép người thừa kế có quyền từ chối nhận phần di sản của mình, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh nghĩa vụ tài sản đối với người khác.
👉 Trong trường hợp người được giám hộ là người chưa thành niên hoặc mất năng lực hành vi, người giám hộ sẽ là người thay mặt họ thực hiện việc nhận hoặc từ chối nhận di sản theo quy định pháp luật.
II. Vai trò người giám hộ trong việc từ chối nhận di sản 🧾
1. Đại diện hợp pháp cho người được giám hộ Người giám hộ có quyền đại diện để thực hiện hoặc từ chối các giao dịch dân sự, bao gồm việc từ chối nhận di sản, nhưng phải đảm bảo lợi ích cao nhất cho người được giám hộ.
2. Bảo vệ quyền và lợi ích của người được giám hộ Việc từ chối di sản chỉ được chấp nhận nếu nó không làm thiệt hại đến quyền lợi của người được giám hộ. Ví dụ, nếu di sản là một khoản nợ hoặc tài sản có nghĩa vụ tài chính cao, người giám hộ có thể xem xét việc từ chối để tránh rủi ro pháp lý.
3. Chịu trách nhiệm pháp lý về quyết định từ chối Mọi hành vi của người giám hộ trong việc từ chối nhận di sản đều phải hợp pháp, trung thực, không được lợi dụng việc giám hộ để trục lợi cá nhân.
⚖️ Theo đó, khi thực hiện quyền từ chối nhận di sản, người giám hộ phải được sự chấp thuận của cơ quan có thẩm quyền (như Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc Tòa án), nhằm đảm bảo tính hợp pháp và tránh xung đột lợi ích.
IV. Trình tự và điều kiện để người giám hộ từ chối nhận di sản 📝
1. Lập văn bản từ chối
Người giám hộ phải lập văn bản từ chối nhận di sản, ghi rõ lý do, thời điểm, thông tin người được giám hộ và người thừa kế liên quan.
2. Xác nhận của cơ quan có thẩm quyền
Văn bản này cần được công chứng hoặc chứng thực tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
3. Thời hạn từ chối vai trò người giám hộ
Việc từ chối chỉ có giá trị trước khi chia di sản; nếu di sản đã chia hoặc đã được sử dụng, hành vi từ chối sẽ không còn hiệu lực.
>>> Xem thêm: Công chứng tại nhà áp dụng cho những trường hợp nào theo luật?
V. Ví dụ minh họa thực tế vai trò người giám hộ 📚
Ông A qua đời để lại di sản gồm một căn nhà và một khoản nợ ngân hàng. Người con trai của ông A, là B, mất năng lực hành vi dân sự và được chị gái C làm người giám hộ.
Sau khi xem xét, chị C quyết định từ chối nhận di sản thay cho em mình vì khoản nợ lớn hơn giá trị căn nhà, nhằm tránh gánh nặng nghĩa vụ trả nợ cho người được giám hộ.
→ Trong trường hợp này, hành động của người giám hộ là hợp pháp, vì đảm bảo lợi ích của người được giám hộ, phù hợp với quy định tại Điều 620 và Điều 47 Bộ luật Dân sự 2015.
VI. Trách nhiệm của người giám hộ khi thực hiện quyền từ chối di sản
Phải trung thực, khách quan khi đưa ra quyết định.
Không được lợi dụng quyền giám hộ để chiếm đoạt hoặc gây thiệt hại cho người được giám hộ.
Phải chịu trách nhiệm dân sự nếu gây thiệt hại do hành vi trái pháp luật.
Trong một số trường hợp, Tòa án có thể hủy bỏ quyết định từ chối nếu xác định việc từ chối gây bất lợi cho người được giám hộ.
Vai trò người giám hộ trong việc từ chối nhận di sản là yếu tố quan trọng nhằm đảm bảo quyền lợi cho người không có năng lực hành vi hoặc hạn chế năng lực. Họ không chỉ đại diện về mặt pháp lý mà còn phải hành động vì lợi ích tốt nhất của người được giám hộ.
Khi thực hiện quyền từ chối, người giám hộ cần tuân thủ đúng trình tự pháp luật, lập văn bản công chứng hợp lệ, và có sự giám sát của cơ quan có thẩm quyền để đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp.
👉 Việc hiểu đúng và làm đúng quy định sẽ giúp bảo vệ người yếu thế trong xã hội, đồng thời tránh được những tranh chấp pháp lý không đáng có.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ:Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy:Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
