Công chứng hợp đồng góp vốn bằng quyền sử dụng đất nông nghiệp: có được không?
Góp vốn bằng quyền sử dụng đất là hình thức phổ biến trong đầu tư, sản xuất kinh doanh tại Việt Nam. Trong đó, đất nông nghiệp cũng thường được sử dụng để góp vốn, đặc biệt trong các lĩnh vực như sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, hợp tác xã, hoặc đầu tư khu nông nghiệp. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là: có được công chứng hợp đồng góp vốn bằng quyền sử dụng đất nông nghiệp không? Bài viết này sẽ làm rõ vấn đề trên dưới góc độ pháp luật và thực tiễn.
1. Căn cứ pháp lý về góp vốn bằng quyền sử dụng đất nông nghiệp
1.1. Góp vốn bằng quyền sử dụng đất là quyền của người sử dụng đất
Theo Điều 188 Luật Đất đai 2013, người sử dụng đất có quyền góp vốn bằng quyền sử dụng đất nếu đáp ứng đủ các điều kiện:
Có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ);
Đất không có tranh chấp;
Quyền sử dụng đất không bị kê biên để thi hành án;
Còn thời hạn sử dụng đất.
1.2. Quy định riêng về đất nông nghiệp
Khoản 1 Điều 193 Luật Đất đai 2013 cho phép:
“Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất nông nghiệp được góp vốn bằng quyền sử dụng đất với tổ chức, hộ gia đình, cá nhân để thực hiện dự án đầu tư phi nông nghiệp khi được Nhà nước cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.”
Điều này có nghĩa, việc góp vốn bằng đất nông nghiệp chỉ được thực hiện khi đã được cấp có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng sang đất phi nông nghiệp.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng – điểm đến tin cậy cho mọi thủ tục như mua bán nhà đất, uỷ quyền, cho tặng tài sản…
2. Công chứng góp vốn đất nông nghiệp: có được không?
2.1. Có thể công chứng nếu đáp ứng điều kiện pháp lý
Theo khoản 3 Điều 167 Luật Đất đai 2013, hợp đồng góp vốn bằng quyền sử dụng đất phải được công chứng hoặc chứng thực, trừ một số trường hợp đặc biệt.
Như vậy, hợp đồng góp vốn đất nông nghiệp vẫn có thể công chứng, nhưng điều kiện tiên quyết là:
Phải được cơ quan Nhà nước cho phép chuyển mục đích sử dụng đất (từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp);
Phù hợp với quy hoạch sử dụng đất tại địa phương.
Ví dụ minh họa: Ông A sở hữu 5.000 m² đất trồng lúa tại huyện Gia Lâm (Hà Nội). Ông muốn góp vốn bằng mảnh đất này để hợp tác đầu tư xây dựng nhà xưởng chế biến nông sản. Trước tiên, ông A phải làm thủ tục xin chuyển mục đích sử dụng đất từ đất lúa sang đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp. Sau khi được UBND huyện phê duyệt, ông A và đối tác mới có thể ký hợp đồng góp vốn, sau đó mang hợp đồng đến văn phòng công chứng để công chứng hợp đồng góp vốn đất nông nghiệp.
2.2. Không công chứng được nếu chưa chuyển mục đích
Nếu đất nông nghiệp chưa được cho phép chuyển mục đích sử dụng, thì không thể dùng để góp vốn vào các dự án phi nông nghiệp, và không thể công chứng hợp đồng góp vốn.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đất nông nghiệp có thể được góp vốn phục vụ sản xuất nông nghiệp (ví dụ góp vốn vào hợp tác xã, mô hình canh tác liên kết…), thì vẫn có thể công chứng nếu:
Dự án sử dụng đất đúng mục đích nông nghiệp;
Có sự đồng ý của các thành viên và cơ quan đăng ký đất đai.
3. Hồ sơ và thủ tục công chứng hợp đồng góp vốn đất nông nghiệp
3.1. Hồ sơ cần chuẩn bị
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;
Văn bản cho phép chuyển mục đích sử dụng đất (nếu có);
Hợp đồng góp vốn soạn sẵn;
CMND/CCCD, sổ hộ khẩu của các bên;
Giấy tờ chứng minh tư cách pháp lý của tổ chức (nếu có bên là doanh nghiệp, hợp tác xã).
3.2. Quy trình công chứng
Nộp hồ sơ tại Văn phòng công chứng;
Công chứng viên kiểm tra tính hợp pháp của hồ sơ và quyền sử dụng đất;
Các bên ký vào hợp đồng trước mặt công chứng viên;
Công chứng viên ghi lời chứng, đóng dấu và hoàn tất thủ tục.
>>> Xem thêm: Những lưu ý quan trọng khi lựa chọn công chứng ngoài giờ để tránh rắc rối pháp lý
4. Lưu ý khi công chứng góp vốn đất nông nghiệp
4.1. Phải kiểm tra quy hoạch và mục đích sử dụng đất
Trước khi ký hợp đồng góp vốn, bên góp đất cần liên hệ với Phòng Tài nguyên và Môi trường địa phương để xác định:
Đất có thuộc quy hoạch chuyển đổi hay không;
Có thể chuyển mục đích được không;
Có bị hạn chế quyền gì không (ví dụ trong vùng quy hoạch bảo tồn, rừng phòng hộ…).
4.2. Không nên tự ý lập hợp đồng viết tay
Nếu tự thỏa thuận bằng giấy tay mà không công chứng, hợp đồng có thể bị tòa tuyên vô hiệu theo Điều 129 Bộ luật Dân sự 2015 vì vi phạm về hình thức. Điều này gây rủi ro mất tài sản, quyền lợi cho bên góp vốn.
4.3. Cân nhắc thuê luật sư hoặc chuyên gia tư vấn
Do pháp luật về đất đai khá phức tạp, đặc biệt với đất nông nghiệp, người dân nên cân nhắc thuê luật sư hoặc chuyên gia bất động sản để tư vấn trước khi góp vốn hoặc công chứng.
Việc công chứng góp vốn đất nông nghiệp là hoàn toàn có thể thực hiện nếu bên sử dụng đất đáp ứng đầy đủ điều kiện về pháp lý, đặc biệt là chuyển mục đích sử dụng đất sang đất phi nông nghiệp nếu đầu tư vào dự án ngoài lĩnh vực nông nghiệp. Người dân cần thận trọng trong khâu chuẩn bị hồ sơ, xác minh thông tin quy hoạch, và đặc biệt là không ký kết các hợp đồng viết tay không công chứng để tránh rủi ro pháp lý.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ:Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Công chứng ngoài trụ sở, tại nhà riêng miễn phí
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Hotline: 09.66.22.7979 hoặc 0935.669.669
Địa chỉ: số 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
