Đất bị lấn chiếm: quy trình đòi lại quyền sử dụng hợp pháp
Trong thực tế, tình trạng đất bị lấn chiếm xảy ra khá phổ biến, đặc biệt tại những khu vực dân cư đông đúc hoặc nơi ranh giới đất chưa được xác định rõ ràng. Nếu không kịp thời xử lý, người dân có thể mất quyền sử dụng đất hợp pháp. Vậy khi đất bị lấn chiếm, người dân phải làm gì để đòi lại công bằng theo đúng pháp luật?
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng– Địa chỉ đáng tin cậy để công chứng hợp đồng ủy quyền
⚖️ Căn cứ pháp lý về đất bị lấn chiếm
Một số quy định quan trọng trong việc xử lý đất bị lấn chiếm:
Điều 12 Luật Đất đai 2013: Nghiêm cấm hành vi lấn, chiếm đất trái phép.
Điều 166 Luật Đất đai 2013: Người sử dụng đất có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền bảo vệ khi quyền sử dụng đất bị xâm phạm.
Điều 202, 203 Luật Đất đai 2013: Quy định về hòa giải và thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai.
Bộ luật Dân sự 2015 – Điều 164: Chủ sở hữu có quyền đòi lại tài sản từ người chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật.
📌 Như vậy, pháp luật Việt Nam bảo vệ tối đa quyền và lợi ích hợp pháp của người có đất bị lấn chiếm.
>>> Xem thêm: Những lợi ích khi lựa chọndịch vụ sổ đỏthay vì tự làm thủ tục
📍 Nguyên nhân phổ biến khiến đất bị lấn chiếm
👉 Ranh giới đất không rõ ràng do chưa đo đạc chính xác.
👉 Không có sổ đỏ hoặc giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất.
👉 Người khác tự ý xây dựng, sử dụng trái phép trên phần đất thuộc quyền sử dụng của người dân.
👉 Mâu thuẫn đất liền kề do hàng rào, lối đi chung.
👉 Quản lý đất công chưa chặt chẽ, bị cá nhân lợi dụng lấn chiếm.
🚨 Cách phòng ngừa đất bị lấn chiếm
✅ Luôn cắm mốc ranh giới đất rõ ràng sau khi nhận đất.
✅ Đăng ký cấp sổ đỏ sớm để được pháp luật bảo vệ.
✅ Khi mua bán, chuyển nhượng, phải công chứng/chứng thực hợp đồng.
✅ Thường xuyên kiểm tra, giám sát diện tích đất.
✅ Khi có dấu hiệu bị lấn chiếm, cần lập tức yêu cầu chính quyền can thiệp.
>>> Xem thêm: Các giấy tờ cần chuẩn bị khi làm công chứng nhà đấttại Hà Nội
Kiểm tra giấy tờ: sổ đỏ, hợp đồng chuyển nhượng, giấy tờ kê khai.
Liên hệ cơ quan địa chính để đo đạc, xác định diện tích đất thực tế.
🤝 Bước 2: Hòa giải tại cơ sở
Thương lượng trực tiếp với bên lấn chiếm.
Nếu không thành, gửi đơn yêu cầu UBND cấp xã/phường hòa giải theo Điều 202 Luật Đất đai 2013.
🏢 Bước 3: Khiếu nại hoặc yêu cầu UBND xử lý
Nếu đất chưa có sổ đỏ, thẩm quyền thuộc UBND cấp huyện/tỉnh.
Cơ quan có thẩm quyền có thể ra quyết định thu hồi phần đất bị lấn chiếm, buộc trả lại cho chủ sử dụng hợp pháp.
⚖️ Bước 4: Khởi kiện ra Tòa án
Trường hợp đất đã có sổ đỏ: Người dân có quyền khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo Điều 203 Luật Đất đai 2013.
Hồ sơ cần chuẩn bị: ✅ Đơn khởi kiện. ✅ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ). ✅ Biên bản hòa giải tại xã (nếu có). ✅ Chứng cứ chứng minh hành vi lấn chiếm (ảnh chụp, biên bản đo đạc…).
>>> Xem thêm: Làm gì khi phát hiệnlấn chiếm đất đaitrên đất thuộc quyền sử dụng của mình
🏠 Ví dụ minh họa thực tế
Tại Bình Dương, ông A có 500m² đất ở đã được cấp sổ đỏ. Năm 2023, ông B (hàng xóm) xây hàng rào lấn sang 50m² đất của ông A. Sau nhiều lần thương lượng bất thành, ông A gửi đơn đến UBND xã nhưng vẫn không hòa giải được. Cuối cùng, ông A nộp đơn khởi kiện ra Tòa án nhân dân huyện.
👉 Kết quả: Tòa án xác định diện tích đất bị lấn chiếm dựa trên hồ sơ địa chính, buộc ông B phải tháo dỡ hàng rào và trả lại 50m² đất cho ông A.
⚖️ Với sự hỗ trợ của pháp luật, người dân hoàn toàn có thể đòi lại quyền sử dụng hợp pháp và tránh nguy cơ mất đất.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
