Di chúc có yếu tố nước ngoài – Giải quyết thế nào?
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, ngày càng nhiều trường hợp người Việt Nam hoặc người nước ngoài có tài sản hoặc thân nhân tại nhiều quốc gia khác nhau. Khi những người này qua đời, việc giải quyết di chúc có yếu tố nước ngoài trở thành vấn đề pháp lý phức tạp, liên quan đến nhiều hệ thống pháp luật.
👉 Vậy di chúc có yếu tố nước ngoài là gì? Việc công nhận và thi hành di chúc lập ở nước ngoài tại Việt Nam được tiến hành ra sao? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây với căn cứ pháp lý rõ ràng, ví dụ minh họa thực tế và nội dung phân tích sâu sắc.
⚖️ Căn cứ pháp lý điều chỉnh di chúc có yếu tố nước ngoài
Bộ luật Dân sự 2015 (BLDS 2015):
Điều 663: Thừa kế có yếu tố nước ngoài
Điều 625 – 630: Quy định về di chúc
Luật Hộ tịch 2014
Luật Công chứng 2014
Điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên (ví dụ: Hiệp định tương trợ tư pháp)
🌍 Thế nào là di chúc có yếu tố nước ngoài?
📌 Khái niệm “di chúc có yếu tố nước ngoài” theo pháp luật Việt Nam
Theo Điều 663 BLDS 2015, di chúc được xem là có yếu tố nước ngoài khi:
✅ Người để lại di sản là người nước ngoài hoặc người Việt Nam định cư ở nước ngoài ✅ Người thừa kế là cá nhân/tổ chức nước ngoài ✅ Di sản để lại là tài sản ở nước ngoài ✅ Di chúc được lập ở nước ngoài
📝 Ví dụ: Một Việt kiều Mỹ lập di chúc tại Hoa Kỳ để lại căn nhà ở TP. HCM cho em trai mình tại Việt Nam. Đây là di chúc có yếu tố nước ngoài.
✅ Điều kiện để di chúc có yếu tố nước ngoài được công nhận tại Việt Nam
⚠️ Khi nào di chúc có yếu tố nước ngoài hợp pháp tại Việt Nam?
Để di chúc lập ở nước ngoài có giá trị sử dụng tại Việt Nam, cần thỏa mãn:
🔹 Di chúc hợp pháp theo pháp luật nơi lập di chúc hoặc pháp luật Việt Nam 🔹 Nội dung không vi phạm trật tự công cộng Việt Nam (theo Điều 664 BLDS) 🔹 Có hợp pháp hóa lãnh sự nếu lập tại nước ngoài 🔹 Được dịch thuật công chứng sang tiếng Việt
⚖️ Căn cứ pháp lý: Điều 14 và 15 của Luật Công chứng 2014 và Nghị định 111/2011/NĐ-CP về hợp pháp hóa lãnh sự
📌 Sau đó, mang đến Sở Ngoại vụ hoặc Bộ Ngoại giao để hợp pháp hóa.
2️⃣ Công chứng văn bản khai nhận hoặc phân chia di sản
Thực hiện tại phòng công chứng nơi có bất động sản (nếu có). 👉 Trường hợp có nhiều người thừa kế, cần văn bản thỏa thuận.
3️⃣ Làm thủ tục sang tên tài sản
Tuân thủ quy định của Luật Đất đai 2013 (nếu có nhà đất), Luật Giao thông (nếu tài sản là xe, tàu…)
👨👩👧👦 Ai được hưởng di chúc có yếu tố nước ngoài?
👥 Phạm vi người được hưởng di chúc trong trường hợp có yếu tố nước ngoài
Bất kỳ cá nhân/tổ chức nào được chỉ định trong di chúc hợp pháp đều có thể là người thừa kế, bao gồm:
Công dân Việt Nam trong nước
Việt kiều (người Việt Nam định cư ở nước ngoài)
Người nước ngoài
Tổ chức từ thiện, phi chính phủ, công ty…
Tuy nhiên, theo Điều 5 Luật Đất đai 2013, người nước ngoài không được đứng tên sở hữu đất tại Việt Nam nên chỉ có thể được hưởng bằng hình thức chuyển nhượng, thanh lý tài sản.
👨⚖️ Ông John (quốc tịch Pháp), từng sinh sống tại Việt Nam, có lập di chúc tại Paris để lại căn hộ tại Quận 7 cho con gái nuôi là chị Hồng – quốc tịch Việt Nam. Sau khi ông John mất, chị Hồng làm thủ tục hợp pháp hóa bản di chúc, công chứng bản dịch và khai nhận di sản tại văn phòng công chứng. Căn hộ sau đó được sang tên cho chị Hồng theo đúng quy trình pháp luật Việt Nam.
⚠️ Một số vướng mắc thường gặp khi xử lý di chúc có yếu tố nước ngoài
🛑 Tránh rủi ro khi xử lý di chúc có yếu tố nước ngoài
🔸 Di chúc không rõ ràng, không ghi thời gian/địa điểm lập 🔸 Người lập di chúc không đủ năng lực hành vi dân sự tại thời điểm lập 🔸 Thiếu xác nhận của cơ quan có thẩm quyền tại nước ngoài 🔸 Không thực hiện hợp pháp hóa lãnh sự đúng quy trình
📌 Trong các trường hợp này, di chúc có thể bị tuyên vô hiệu một phần hoặc toàn bộ theo quy định tại Điều 640 BLDS 2015
Kết luận
Việc giải quyết di chúc có yếu tố nước ngoài đòi hỏi kiến thức pháp luật liên quốc gia và thủ tục hành chính phức tạp. Nếu không thực hiện đúng, nguy cơ bị bác bỏ di chúc hoặc tranh chấp tài sản là rất cao.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
