Hợp đồng mua bán viết tay có được giải quyết khi tranh chấp?
Trong thực tế, nhiều giao dịch dân sự vẫn được lập bằng hợp đồng mua bán viết tay vì tính đơn giản, nhanh chóng và tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, khi xảy ra tranh chấp, không ít người băn khoăn liệu hợp đồng mua bán viết tay có giá trị pháp lý và có được tòa án giải quyết hay không. Bài viết này sẽ phân tích căn cứ pháp luật, điều kiện để hợp đồng viết tay có hiệu lực và cách giải quyết khi có tranh chấp.
>>> Xem thêm: Có thể công chứng văn bản giao dịch điện tử tạivăn phòng công chứngkhông?
1. Hợp đồng mua bán viết tay là gì?
Theo Điều 385 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền và nghĩa vụ dân sự. Hợp đồng mua bán viết tay là hợp đồng được lập dưới dạng văn bản viết tay, có chữ ký của các bên tham gia, mà không qua công chứng, chứng thực (trừ những trường hợp pháp luật bắt buộc).
Ví dụ: Ông A bán cho bà B một chiếc xe máy với giá 20 triệu đồng, hai bên chỉ viết giấy mua bán tay, ký tên và giao nhận tiền tại chỗ, không làm thủ tục công chứng. Đây là một hợp đồng mua bán viết tay.
2. Giá trị pháp lý của hợp đồng mua bán viết tay
Trường hợp pháp luật không yêu cầu công chứng, chứng thực
Theo quy định tại Điều 119 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng dân sự có thể được giao kết bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể. Đối với những tài sản mà pháp luật không bắt buộc công chứng, chứng thực (như đồ điện tử, xe đạp, vật dụng gia đình…), hợp đồng mua bán viết tay vẫn có giá trị pháp lý nếu đáp ứng đủ điều kiện về chủ thể, nội dung và hình thức.
Ví dụ: Mua bán điện thoại di động, tivi hoặc các tài sản không phải đăng ký quyền sở hữu chỉ cần lập hợp đồng viết tay hoặc thỏa thuận miệng, miễn là có bằng chứng giao dịch.
>>> Xem thêm: Làm thế nào để nâng cao hiệu suất làm việc trong dịch vụ công chứng?
Trường hợp pháp luật bắt buộc công chứng, chứng thực
Đối với một số loại tài sản, pháp luật quy định hợp đồng phải được công chứng hoặc chứng thực mới có hiệu lực, ví dụ:
Theo Điều 167 Luật Đất đai 2013, hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất bắt buộc phải được công chứng hoặc chứng thực.
Theo Điều 430 Bộ luật Dân sự 2015, mua bán nhà ở, tài sản gắn liền với đất phải tuân theo hình thức luật định.
Nếu hợp đồng mua bán viết tay thuộc trường hợp này nhưng không công chứng/chứng thực, hợp đồng có thể bị tuyên vô hiệu khi xảy ra tranh chấp.
Ví dụ: Ông C bán một thửa đất cho bà D bằng giấy viết tay, không qua công chứng. Khi tranh chấp, tòa án có thể tuyên hợp đồng vô hiệu vì vi phạm về hình thức.
3. Điều kiện để hợp đồng mua bán viết tay có hiệu lực
Theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng mua bán viết tay có hiệu lực khi đáp ứng đủ các điều kiện:
Chủ thể có đầy đủ năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự. Các bên hoàn toàn tự nguyện khi ký kết hợp đồng. Nội dung và mục đích của hợp đồng không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội. Hình thức hợp đồng phù hợp quy định pháp luật đối với từng loại tài sản.
Nếu thiếu một trong các điều kiện trên, hợp đồng có thể bị tuyên vô hiệu.
4. Khi nào hợp đồng mua bán viết tay vẫn được tòa án giải quyết?
Ngay cả khi hợp đồng không đúng quy định về hình thức, tòa án vẫn có thể xem xét và công nhận hiệu lực nếu:
Các bên đã thực hiện ít nhất 2/3 nghĩa vụ trong hợp đồng (căn cứ Điều 129 Bộ luật Dân sự 2015). Có đủ chứng cứ chứng minh giao dịch thực tế, như biên nhận tiền, giấy tờ giao nhận tài sản, lời khai nhân chứng.
Ví dụ: Ông E bán ô tô cho bà F bằng giấy viết tay, không công chứng, nhưng bà F đã trả đủ tiền, nhận xe và sử dụng 2 năm. Khi tranh chấp, tòa án có thể công nhận giao dịch nếu không vi phạm điều cấm của luật.
5. Cách xử lý khi tranh chấp
Thu thập đầy đủ chứng cứ liên quan: giấy tờ viết tay, biên lai, hóa đơn, tin nhắn, email, nhân chứng. Thương lượng, hòa giải giữa các bên để tránh kiện tụng kéo dài. Nếu không thể hòa giải, nộp đơn khởi kiện tại tòa án nhân dân có thẩm quyền, kèm toàn bộ chứng cứ.
Hợp đồng mua bán viết tay có thể được giải quyết khi tranh chấp, tùy thuộc vào loại tài sản và việc đáp ứng điều kiện pháp luật. Đối với tài sản không bắt buộc công chứng, hợp đồng viết tay vẫn có hiệu lực nếu lập đúng quy định. Ngược lại, với tài sản phải công chứng, việc lập giấy tay tiềm ẩn rủi ro bị tuyên vô hiệu. Để đảm bảo quyền lợi, khi giao dịch các tài sản giá trị lớn hoặc thuộc diện bắt buộc, nên lập hợp đồng bằng văn bản có công chứng hoặc chứng thực.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
