Xử phạt hành vi lấn chiếm đất nông nghiệp: mức phạt bao nhiêu?

Trong thực tế, tình trạng lấn chiếm đất nông nghiệp diễn ra khá phổ biến, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của người sử dụng đất hợp pháp và trật tự quản lý đất đai. Vậy pháp luật quy định như thế nào về hành vi này và mức xử phạt cụ thể ra sao? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng hỗ trợ thủ tục sang tên sổ đỏ nhanh chóng

⚖️ Căn cứ pháp lý về lấn chiếm đất nông nghiệp

Hành vi lấn chiếm đất nông nghiệp được điều chỉnh bởi các văn bản pháp luật sau:

Luật Đất đai 2013 – quy định nguyên tắc sử dụng đất và hành vi bị nghiêm cấm (Điều 12).
Nghị định 91/2019/NĐ-CP – quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.
Bộ luật Dân sự 2015 – liên quan đến bồi thường thiệt hại, khôi phục lại tình trạng đất ban đầu.

📌 Điều 12 Luật Đất đai 2013 quy định rõ: “Nghiêm cấm hành vi lấn, chiếm, hủy hoại đất đai.”

>>> Xem thêm: Giải pháp pháp lý toàn diện từ dịch vụ làm sổ đỏ trọn gói chuyên nghiệp

🌿 Hành vi nào bị coi là lấn chiếm đất nông nghiệp?

Theo khoản 1 Điều 3 Nghị định 91/2019/NĐ-CP, hành vi lấn chiếm đất được hiểu là:

👉 Lấn đất: Người sử dụng đất tự dịch chuyển mốc giới hoặc ranh giới để mở rộng diện tích.
👉 Chiếm đất: Sử dụng đất mà không được Nhà nước giao, cho thuê hoặc không được cơ quan có thẩm quyền cho phép.

Ví dụ thực tế:
Anh A sống tại một xã ngoại thành đã tự ý rào lấn thêm 300m² đất lúa của hộ liền kề để làm chuồng trại. Đây là hành vi lấn chiếm đất nông nghiệp trái pháp luật, có thể bị xử phạt hành chính và buộc khôi phục lại hiện trạng ban đầu.

💰 Mức xử phạt hành vi lấn chiếm đất nông nghiệp

Theo Điều 14 Nghị định 91/2019/NĐ-CP, mức xử phạt phụ thuộc vào diện tích lấn chiếm:

🔹 Đối với đất nông nghiệp không phải là đất rừng:

Dưới 0,05 ha: phạt từ 3 – 5 triệu đồng.
Từ 0,05 ha đến dưới 0,1 ha: phạt từ 5 – 10 triệu đồng.
Từ 0,1 ha đến dưới 0,5 ha: phạt từ 10 – 30 triệu đồng.
Từ 0,5 ha trở lên: phạt từ 30 – 150 triệu đồng.

Xem thêm: Cách chia di sản thừa kế là tài sản chung của vợ chồng

🔹 Biện pháp khắc phục hậu quả:

Ngoài phạt tiền, người vi phạm còn bị:
✅ Buộc trả lại đất đã lấn chiếm.
✅ Buộc khôi phục lại tình trạng đất ban đầu.
✅ Buộc nộp lại lợi ích bất hợp pháp có được từ việc sử dụng đất trái phép.

>>> Xem thêm: Khái niệm và các loại chứng thực theo quy định pháp luật hiện hành

🏡 Quy trình xử lý khi bị lấn chiếm đất nông nghiệp

Nếu phát hiện đất nông nghiệp của mình bị lấn chiếm, người dân có thể thực hiện:

📌 Bước 1: Thương lượng, hòa giải với bên vi phạm

Gặp gỡ, trao đổi trực tiếp để yêu cầu trả lại đất.
Lập biên bản thỏa thuận (nếu được).

📌 Bước 2: Gửi đơn tố cáo đến UBND xã

UBND xã sẽ kiểm tra thực địa, lập biên bản và yêu cầu chấm dứt hành vi lấn chiếm.
Trường hợp phức tạp, có thể chuyển lên cấp huyện giải quyết.

📌 Bước 3: Yêu cầu xử phạt hành chính

Nộp đơn kèm chứng cứ (giấy chứng nhận QSDĐ, ảnh hiện trạng, nhân chứng…).
Cơ quan có thẩm quyền ra quyết định xử phạt và buộc trả lại đất.

📌 Bước 4: Khởi kiện ra Tòa án (nếu hòa giải không thành)

Căn cứ theo Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, chủ đất có quyền khởi kiện để bảo vệ quyền lợi.
Tòa án sẽ căn cứ giấy tờ pháp lý, đo đạc, giám định để phân xử.

>>> Xem thêm: Các bước xử lý khi bị hàng xóm lấn chiếm đất đai sang phần đất của mình

📖 Ví dụ minh họa thực tế

Năm 2023 tại tỉnh Bắc Ninh, một hộ dân đã tự ý lấn chiếm 0,2 ha đất trồng lúa của hợp tác xã để xây dựng nhà kho. Sau khi UBND xã lập biên bản, cơ quan chức năng đã ra quyết định xử phạt 15 triệu đồng và buộc tháo dỡ công trình, trả lại đất.

👉 Đây là minh chứng rõ ràng cho việc lấn chiếm đất nông nghiệp bị xử phạt nghiêm khắc và không thể hợp thức hóa.

>>> Xem thêm: Hợp đồng mua bán nhà đất bằng tiếng Anh – Mẫu tham khảo

>>> Xem thêm: Lưu ý khi công chứng bản dịch giấy tờ nước ngoài

✅ Kết luận

Hành vi lấn chiếm đất nông nghiệp không chỉ vi phạm pháp luật mà còn ảnh hưởng đến an ninh lương thực và quyền lợi của người sử dụng đất hợp pháp. Người dân cần nắm rõ quy định để bảo vệ quyền lợi của mình và kịp thời tố cáo hành vi vi phạm.

Xem thêm: Cách ghi rõ nghĩa vụ trả nợ trong hợp đồng vay tài sản

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.