Thủ tục công chứng di chúc miệng: Điều kiện hợp pháp và lưu ý cần biết
Trong một số tình huống đặc biệt như bệnh nặng, tai nạn bất ngờ hoặc thiên tai, người để lại tài sản không thể lập di chúc bằng văn bản. Khi đó, di chúc miệng là hình thức được pháp luật công nhận. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ điều kiện và thủ tục công chứng di chúc miệng để đảm bảo giá trị pháp lý. Cùng tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây để tránh những tranh chấp pháp lý về sau.
Nghị định 29/2015/NĐ-CP – về đăng ký và quản lý hộ tịch
Thế nào là di chúc miệng?
Khái niệm và đặc điểm
Theo Điều 629 Bộ luật Dân sự 2015:
“Trong trường hợp người lập di chúc do tính mạng bị cái chết đe dọa mà không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể lập di chúc miệng.”
💡 Lưu ý: Di chúc miệng chỉ có giá trị pháp lý nếu người lập di chúc qua đời sau đó, và phải đáp ứng các điều kiện cụ thể về người làm chứng, thời hạn ghi chép lại…
Điều kiện hợp pháp để công nhận di chúc miệng
Phải có ít nhất 2 người làm chứng
Những người này phải có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, không thuộc các trường hợp không được làm chứng theo Điều 630 BLDS, ví dụ: người thừa kế, người có quyền lợi liên quan.
>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng giấy tờ ngoài giờ – Giải pháp cho người bận rộn, không có thời gian hành chính
Phải ghi chép lại thành văn bản trong vòng 5 ngày
👉 Khoản 2 Điều 629 BLDS 2015 quy định:
“Sau 05 ngày, nếu di chúc miệng không được ghi chép và công chứng thành văn bản thì di chúc vô hiệu.”
📍 Ví dụ minh họa: Bà X bị tai nạn giao thông nghiêm trọng, trước khi mất đã trăng trối với 2 người hàng xóm thân thiết rằng để lại toàn bộ tài sản cho con gái. Nếu những người này không lập văn bản và đem đi công chứng trong vòng 5 ngày, di chúc sẽ không có giá trị pháp lý.
Phòng công chứng hoặc Văn phòng công chứng gần nơi cư trú
Trong trường hợp khẩn cấp, có thể yêu cầu công chứng viên đến tận nơi lập biên bản
Hồ sơ cần chuẩn bị
Văn bản ghi lại di chúc miệng có chữ ký của 2 người làm chứng
CMND/CCCD và sổ hộ khẩu của người làm chứng
Giấy chứng tử hoặc xác nhận về tình trạng nguy cấp của người lập di chúc
Các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản (nếu có)
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng hỗ trợ công chứng di chúc, thừa kế, chuyển nhượng
Thời hạn và lệ phí
Thời hạn giải quyết: Trong ngày nếu hồ sơ hợp lệ
Phí công chứng: Theo Thông tư 257/2016/TT-BTC, từ 50.000đ – 100.000đ tùy trường hợp
Những rủi ro thường gặp và cách phòng tránh
❌ Chỉ có 1 người làm chứng → không đủ điều kiện pháp lý ❌ Không lập thành văn bản trong 5 ngày → di chúc vô hiệu ❌ Người làm chứng có quyền hưởng di sản → dễ bị khiếu kiện, bác bỏ
✅ Giải pháp đề xuất:
Luôn đảm bảo có ít nhất 2 người làm chứng trung lập
Lập văn bản ngay khi có điều kiện, mang đi công chứng càng sớm càng tốt
Tốt nhất nên chuyển sang di chúc bằng văn bản có công chứng nếu có thời gian
Kết luận
Công chứng di chúc miệng là một thủ tục đặc biệt, chỉ áp dụng trong trường hợp khẩn cấp. Tuy nhiên, nếu không hiểu rõ quy trình và quy định pháp luật thì di chúc có thể bị tuyên vô hiệu, gây thiệt hại nghiêm trọng cho người thừa kế. Nắm rõ những thông tin trong bài viết trên sẽ giúp bạn chủ động và đúng luật khi phát sinh tình huống cần thiết.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
