Công chứng văn bản phân chia di sản đối với tài sản chung vợ chồng
Trong thực tế, khi một người vợ hoặc chồng qua đời, việc phân chia di sản thừa kế đối với tài sản chung của vợ chồng là vấn đề thường xuyên phát sinh. Quá trình công chứng di sản vợ chồng không chỉ giúp bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người còn sống và các đồng thừa kế, mà còn là thủ tục bắt buộc nếu muốn sang tên, chuyển nhượng tài sản.
>>> Xem thêm: Vì sao việc công chứng tại văn phòng công chứng giúp bảo vệ quyền lợi của các bên
📚 Căn cứ pháp lý về công chứng di sản vợ chồng
⚖️ Bộ luật Dân sự 2015
Điều 612: Di sản bao gồm tài sản của người chết để lại.
Điều 613: Di sản là phần tài sản riêng của người chết và phần của họ trong tài sản chung.
Điều 659: Việc phân chia di sản được thực hiện theo thỏa thuận của những người thừa kế, có thể được công chứng hoặc chứng thực.
💍 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014
Điều 33: Tài sản hình thành trong thời kỳ hôn nhân là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
Điều 66: Khi một bên vợ/chồng chết, một nửa tài sản chung thuộc quyền sở hữu của người còn sống, một nửa còn lại là di sản thừa kế.
🏛️ Luật Công chứng 2014
Điều 57: Văn bản thỏa thuận phân chia di sản phải được công chứng nếu có yêu cầu hoặc liên quan đến bất động sản, tài sản có đăng ký quyền sở hữu.
🧭 Nguyên tắc công chứng di sản vợ chồng
Khi thực hiện công chứng di sản vợ chồng, các bên cần tuân thủ những nguyên tắc sau:
✅ Xác định rõ phần tài sản của người chết trong khối tài sản chung; ✅ Chỉ phần tài sản thuộc người chết mới được coi là di sản để chia thừa kế; ✅ Người còn sống (vợ hoặc chồng) vẫn giữ quyền sở hữu đối với phần tài sản của mình; ✅ Mọi người thừa kế phải tham gia ký kết hoặc có văn bản ủy quyền hợp pháp; ✅ Văn bản công chứng phải được công chứng viên chứng nhận tại tổ chức hành nghề công chứng.
🧾 Hồ sơ công chứng di sản vợ chồng
Bộ hồ sơ cần chuẩn bị khi công chứng di sản vợ chồng gồm:
📄 Giấy chứng tử của người để lại di sản; 📄 Giấy tờ chứng minh quan hệ hôn nhân (Giấy đăng ký kết hôn); 📄 Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đăng ký xe…); 📄 Giấy tờ tùy thân của người còn sống và các đồng thừa kế; 📄 Dự thảo hoặc yêu cầu lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản.
>>> Xem thêm: Cách lựa chọndịch vụ làm sổ đỏ để rút ngắn thời gian sang tên nhà đất
🪶 Quy trình thực hiện công chứng di sản vợ chồng
Các bước thực hiện
Bước 1: Người còn sống và các đồng thừa kế chuẩn bị hồ sơ gửi văn phòng công chứng.
Bước 2: Công chứng viên xác minh phần tài sản chung và riêng trong khối tài sản.
Bước 3: Các bên thỏa thuận phân chia di sản, công chứng viên ghi nhận bằng văn bản công chứng.
Bước 4: Công chứng viên đọc lại, chứng nhận và lưu trữ hồ sơ.
Tình huống: Ông A và bà B có một ngôi nhà chung được cấp sổ đỏ đứng tên cả hai. Ông A mất, không để lại di chúc. Hai người con là C và D được xác định là người thừa kế hợp pháp của ông A.
Giải quyết:
Phần di sản được xác định là 1/2 giá trị ngôi nhà (phần của ông A trong tài sản chung).
Bà B là chủ sở hữu phần 1/2 còn lại.
Ba người (bà B, C, D) lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản để xác định quyền thừa kế phần tài sản của ông A.
Văn bản được công chứng tại Văn phòng công chứng, sau đó làm thủ tục sang tên sổ đỏ theo phần được thừa kế.
💡 Kết quả: Quyền lợi của người còn sống được bảo đảm, phần di sản của người chết được chia hợp pháp, tránh tranh chấp sau này.
⚠️ Lưu ý quan trọng khi công chứng di sản vợ chồng
🚫 Không được tự ý chia toàn bộ tài sản chung khi chưa xác định phần sở hữu của người còn sống. 🚫 Nếu người chết để lại di chúc, phải thực hiện theo đúng nội dung di chúc. 🚫 Nếu có người thừa kế ở nước ngoài hoặc vắng mặt, cần có văn bản ủy quyền hợp pháp. 🚫 Trường hợp tài sản chung có nguồn gốc riêng của một bên, phải có chứng cứ chứng minh.
🏡 Ý nghĩa của việc công chứng di sản vợ chồng
✨ Bảo đảm quyền lợi hợp pháp cho người còn sống và các con; ✨ Ngăn ngừa tranh chấp về tài sản chung sau này; ✨ Hợp thức hóa việc sang tên quyền sở hữu; ✨ Tăng giá trị pháp lý cho văn bản thỏa thuận phân chia di sản.
📘 Căn cứ xác định phần tài sản của người chết trong khối tài sản chung
Căn cứ vào Giấy chứng nhận quyền sở hữu chung hoặc nguồn gốc hình thành tài sản.
Trường hợp không xác định được, pháp luật mặc nhiên coi đó là 50% – 50% giữa hai vợ chồng.
Nếu có thỏa thuận tài sản riêng được lập trước đó (ví dụ: thỏa thuận tài sản riêng khi kết hôn), thì phải tuân theo nội dung thỏa thuận.
🌟 Kết luận
Việc công chứng di sản vợ chồng là bước không thể thiếu để bảo đảm tính minh bạch và hợp pháp trong phân chia tài sản thừa kế. ✅ Chỉ phần tài sản của người chết trong khối tài sản chung mới được chia thừa kế; ✅ Người còn sống giữ nguyên quyền sở hữu phần tài sản của mình; ✅ Công chứng là điều kiện bắt buộc để sang tên tài sản thừa kế hợp pháp.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
